آزادی از دیدگاه امام خمینی (ره)

کلیات
مفهوم آزادى
آزادى یک مساءله اى نیست که تعریف داشته باشد. مردم عقیده شان آزاد است ، کسى الزامشان نمى کـنـد کـه شـما باید حتماً این عقیده را داشته باشید، کسى الزام به شما نمى کند که حتماً باید ایـن راه را بـرویـد، کـسـى الزام بـه شما نمى کند که باید این را انتخاب کنى ، کسى الزامتان نـمـى کـنـد کـه در کـجا مسکن داشته باشى یا در آن جا چه شغلى را انتخاب کنى . آزادى یک چیز واضحى است .⁽¹⁾
ارزش حیات
مـا بـراى حـیـات زیـر سـلطـه غـیـر، ارزش قـائل نـیـسـتـیـم ، مـا ارزش حـیـات را بـه آزادى و استقلال مى دانیم . دستورات مذهبى را که مترقى ترین دستورات است ، راه ما را معین فرموده است . مـا بـا آن دسـتـورات و تـحـت رهـبرى بزرگ مرد دنیا، محمد9، با تمام قدرتهائى که بخواهند تـجـاوز کـنـنـد بـه مـمـلکـت مـا مـبـارزه خـواهـیـم کـرد. امـروز مـثـل روزهـاى سـابق نیست که یک نفر بر یک امت سلطه داشته باشد و این یک نفر هم دست نشانده اجانب باشد و بخواهند به مملکت ما با دست او خیانت و تجاوز کند.⁽²⁾
نعمت الهى
امـروز کـشـور مـا احـتـیـاج بـه خـیـلى مـسـائل دارد و دیـگـران مـسـائل شـمـا را ابـداً حـل نـمـى کـنـنـد، بـلکـه بـرخـلافـش مـى کـنـنـد. مـسـائل خـودتـان را خودتان باید حل بکنید. این نعمتى که براى شما پیش آمده است ، نعمت آزادى کـه پـیـش آمـده اسـت ، نـعـمـتى که نمى تواند یک قدرتى الا ن به شما بگوید که بالاى چشمت ابرو است .
ایـن را حـفـظش کنید، این یک نعمت الهى است ، دیگران ندارند این را، دیگران یا تحت سلطه شرق انـد یـا تـحت سلطه غرب اند. شما اینطور نیست برایتان الا ن ، این را باید حفظش بکنید، حفظش به دست خود شما باید بشود.⁽³⁾
خـدا بـه شـمـا نعمت آزادى را داده و شما را در امتحان این آزادى قرار داده که ببیند که شما با این آزادى چـه مى کنید. آیا این نعمت خدا را کفران مى کنید و با آزادى خودتان مردم را رنج مى دهید یا این نعمت را تشکر از آن مى کنید و این آزادى را حسن استفاده از آن مى کنید.⁽⁴⁾
ایـن را بـاز هـم گـفـتـه ام کـه خـداى تـبـارک و تعالى ما را به این آزادى امتحان مى کند، به این نـعـمتى که به ما داده است که از همه نعمت ها بالاتر است ، الا ن ما را امتحان مى کند که ببیند با این آزادى ، ما چه مى کنیم ، با آزادى رفتار مى کنیم خدا پسند؟ یا سوء استفاده از آزادى مى کنیم ؟ اگر سوء استفاده از آزادى کردیم ، از امتحان درست درنیامدیم و اگر استفاده صحیح کردیم از آزادى . مرضىّ خداست و انشاءالله خداوند نعمتش را حفظ مى کند به ما.
برادرهاى من ! برادرهاى من ! توجه داشته باشید، این نعمتى را که خدا به شما داده حفظش کنید. یـک نـعمتى به شما داده ، آن نعمت آزادى ، نعمت استقلال ، این نعمت را حفظش کنید و آن به این است کـه هـمـه بـا هـم دوسـت و رفـیـق و هـمـه بـا هـم بـیـن خـودتـان رحـیـم و بـر دیـگـران شـدیـد [باشید]⁽⁵⁾
امانت الهى
ما الا ن آزاد هستیم . آزادى یک نعمت بزرگ الهى است . یا در این موقع که آزادهستیم ، ببینیم که از ایـن آزادى آیـا سوءاستفاده مى کنیم یا استفاده مشروع ؟ آزادى یک امانت الهى است که خداوند نصیب مـا کـرد، آیـا این امانتى که خداى تبارک و تعالى به ما داد و ما را آزاد کرد، با این آزادى چه مى کنیم ؟
آیـا آزادى را صـرف صلاح ملّت و اسلام مى کنیم ؟ یا آزادى را صرف جهاتى که برخلاف مسیر نهضت و برخلاف رضاى خداست ؟ الا ن ما همه در حیطه امتحان گذاشته شدیم . قشرهاى ملّت همه از روحـانـیون گرفته است تا دانشگاهى ، از نیروى هوائى گرفته است تا نیروى زمینى و تا نـیـروى دریایى ، بازارهاى اسلام ، سرحدات اسلام ، عشایر ایران همه ما الا ن آزادیم و در تحت امـتـحـان خـداوند ما را با این نعمت امتحان خواهد کرد. اگر ما آزادى را در مسیر خودش براى صلاح مـلّت ، بـراى صـلاح اسلام ، در خدمت کشور، از این آزادى استفاده کردیم ، از امتحان درست بیرون آمـده ایم و اگر خداى نخواسته آزادى را صرف کردیم برخلاف مسیر ملّت و اسلام ، حالا که آزاد شـدیـم خـودمـان را بـه هرج و مرج بکشیم ، حالا که آزاد هستیم به زیر دستان خودمان ظلم کنیم ، حـالا کـه آزاد هـسـتـیـم بـرخـلاف نـظـامـات اسـلامـى و بـرخـلاف نـظـامـات مـلى عـمـل کـنـیـم . هـرج و مـرج بپا کنیم چون آزاد هستیم ، تحت هیچ قاعده نباشیم تحت هیچ یک از قواعد اسلامى و ملى نباشیم ، اگر اینطور باشد، آزادى را سلب کردیم برخلاف مسیر ملّت و برخلاف مسیر اسلام . توجه داشته باشید که از این امتحان آبرومند بیرون بیاییم . اگر من طلبه وقتى آزاد شدم به رفقاى خودم ، به زیردستان خودم ، به دوستان خودم تعدى کردم ، برخلاف مسیر نـهـضـت عـمل کردم ، برخلاف مسیر ملّت عمل کردم ، من به این آزادى که خداى تبارک و تعالى داده اسـت خـیـانـت کرده ام . اگر شما برادرهاى نظامى من هم حالا که آزادى پیدا کردید بخواهید از این آزادى سـوء اسـتـفـاده کـنـیـد، بـر خـلاف مـسـیـر مـلّت ، بـرخـلاف مـسـیـر کـشـور عـمـل بـکـنـیـد، بـرخـلاف نـظـامـات مـقـرر عـمـل بـکـنـیـد، شـمـا هـم مثل من از این امتحان بیرون نیامدید و خداى نخواسته خیانت کردید. امانت خدا را حفظ کنید. به امانت خدا خیانت نکنید. شما آزادید، آزادى را صرف کنید در صلاح ملّت ، در صلاح کشور.⁽⁶⁾
آزادى در اسلام
اسلام منادى آزادى
مـا مـعـتقدیم که خالق و آفریننده جهان و همه عوالم وجود و انسان ، تنها ذات مقدس ‍ خداى تعالى اسـت کـه از هـمـه حـقـایـق مـطـلع اسـت و قـادر بـر هـمـه چـیـز اسـت و مـالک هـمـه چـیـز. ایـن اصـل بـه مـا مـى آمـوزد کـه انـسـان ، تنها در برابر ذات اقدس حق باید تسلیم باشد و از هیچ انسانى نباید اطاعت کند مگر این که اطاعت او اطاعت خدا باشد.
براین اساس هیچ انسانى هم حق ندارد انسان هاى دیگر را به تسلیم در برابر خود مجبور کند.
و مـا از ایـن اصـل اعـتـقـادى ، اصـل آزادى بشر را مى آموزیم که هیچ فردى حق ندارد انسانى و یا جـامـعه و ملتى را از آزادى محروم کند، براى او قانون وضع کند، رفتار و روابط او را بنا به درک و شـنـاخـت خـود کـه بـسـیـار نـاقـص اسـت و یـا بـنـا بـه خـواسـتـه هـا و امیال خود تنظیم نماید و از این اصل ما نیز معتقدیم که قانونگزارى براى پیشرفت ها در اختیار خـداى تـعـالى است ، همچنان که قوانین هستى و خلقت را نیز خداوند مقرر فرموده است و سعادت و کـمـال انسان و جوامع ، تنها در گرو اطاعت از قوانین الهى است که توسط انبیا به بشر ابلاغ شده است و انحطاط و سقوط بشر به علت سلب آزادى او و تسلیم در برابر سایر انسان هاست . بـنـابـرایـن انـسـان بـایـد علیه این بندها و زنجیرهاى اسارت و در برابر دیگرانى که به اسـارت دعـوت مـى کـنـنـد قـیـام کـند و خود و جامعه خود را آزاد سازد تا همگى تسلیم و بنده خدا بـاشـنـد و از ایـن جـهت است که مقررات اجتماعى ما علیه قدرت هاى استبدادى و استعمارى آغاز مى شـود و نـیـز از هـمـیـن اصل اعتقادى توحید ما الهام مى گیریم که همه انسان ها در پیشگاه خداوند یـکـسـانـنـد، او خـالق هـمـه اسـت و هـمـه مـخـلوق و بـنـده او هـسـتـنـد، اصل برابرى انسان ها و این که تنها امتیاز فردى نسبت به فرد دیگر بر معیار و قاعده تقوا و پاکى از انحراف و خطاست .
بـنابراین با هر چیزى که برابرى در جامعه بر هم مى زند و امتیازات پوچ و بى محتوائى را در جـامعه حاکم مى سازد باید مبارزه کرد. البته این آغاز مساءله است میان یک ناحیه محدود از یک اصـل و اصـول اعـتـقـادى کـه بـراى تـوضـیـح و اثـبات هر یک از بحث هاى اسلامى دانشمندان در طول تاریخ اسلام کتاب ها و رساله هاى مفصلى نوشته اند.⁽⁷⁾
1 ـ اسلام و آزادى دو مفهوم مشترک
... بـراى خـدا و اسـلام داد زدیـد گـفـتـیـد مـا اسـلام را مـى خـواهـیـم ، آزادى مـى خـواهـیـم ، اسـتـقـلال مـى خـواهـیـم . حـکـومـت اسـلام ، حـکـومـت اسـلامـى هـمـیـن آزادى و اسـتـقـلال را بـه شـما مى دهد منتها شما تشریح کردید مطلب را والا حکومت اسلامى یعنى آزادى ، یعنى استقلال .⁽⁸⁾
مـا مـى خـواهـیـم کـه مـملکت را مستقل کنیم و به مردم هم آزادى بدهیم و حکومت جمهورى اسلامى هم یک جـمهورى است مانند سایر جمهورى ها و لکن قانونش قانون اسلامى است . اسلام یک دین مترقى و دمـوکـراسى به معناى واقعى است و آن رژیمى که ما مى خواهیم تاءسیس کنیم ، یک همچو رژیمى است و با این رژیم هائى که الا ن هستند تفاوت دارد.
احـکـام اسـلام احـکـامـى اسـت کـه بـسـیـار مـتـرقـى اسـت و مـتـضـمـن آزادى هـا و استقلال و ترقیات [است ]⁽⁹⁾
دولت اسـلامى که ما مى خواهیم یک جمهورى است که به آراء ملّت درست مى شود و احکام اسلام هم در او اجـرا مـى شـود. قـانـون اسـاسـى هـمـان قـانـون اسـلام اسـت و قانون اسلام مسبب آزادى ها و دموکراسى حقیقى است و استقلال کشور را نیز تضمین مى کند.⁽¹⁰⁾
بیدار باشید ملّت بیدار باشید علماى اعلام ! خطباى عظام ! دانشگاهى ! بازارى ! کارگر! دهقان ! هـمـه بـیدار باشید و دشمن هاى خودتان را بشناسید. دشمن هاى اسلام را بشناسید. اگر اسلام نبود این ها که براى آزادى قلم فرسائى مى کنند، این جا نبودند، آزادى نداشتند. آزادى را اسلام به ما داد، قدر این آزادى را بدانید و قدر این اسلام را بدانید.⁽¹¹⁾
2 ـ انگیزه قیام مردم
بیش از پنجاه سال است که شاه و پدرش با اسلام کینه توزى و دشمنى کرده اند، در هدم اسلام کـه تنها دینِ ضامنِ استقلال و آزادى کشور است کوشیده اند و تمام حقوق ملّت مسلمان ، تمام آزادى هـا و حـتـى حـقـوق اقـلیـت هـاى مـذهـبـى را نـیـز از مـیـان بـرده انـد، اسـتـقـلال کشور بکلى از میان رفته است و کشور را به سود خود و اربابانشان واژگون نموده اند. ما مى خواهیم و نیز مردم مى خواهند ریشه و عامل این فساد و تباهى را قطع کنند، بزرگترین عامل داخلى شخص شاه و خانواده اوست .
رها شدن از قید و بند بیگانگان ضامن استقلال و آزادى کشور است و قیام مردم براى این جهت است .⁽¹²⁾
آزادى در حکومت اسلامى
1 ـ اساس نظام اسلامى
اسـاس کـارِ یکِ جمهورى اسلامى تاءمین استقلال مملکت و آزادى ملّت ها و مبارزه با فساد و فحشا و تـنـظیم و تدوین قوانین است که در همه زمینه هاى اقتصادى ، سیاسى ، اجتماعى و فرهنگى ، با تـوجـه بـه مـعـیـارهـاى اسـلامـى ، اصـلاحـات لازم را بـه عـمـل آورد کـه ایـن اصـلاحـات بـا مـشـارکـت کـامـل هـمـه مـردم خـواهـد بـود و هـدفـش قـبـل از هـر چیز، از بین بردن فقر و اصلاح شرایط زندگى براى اکثریت قاطع مردم ماست که از همه جهت مورد ظلم واقع شده اند.⁽¹³⁾
2 ـ آزادى کامل و صریح
در یـک رژیـم اسلامى ، آزادى ها صریح و کامل خواهند بود. تنها آزادى هائى به ملّت داده نخواهد شـد کـه بـرخلاف مصلحت مردم باشد و به حیثیت فرد لطمه وارد سازد. حمایت عظیمى که ملت از چـنـد مـاه پـیش از ما به عمل مى آورد نشان مى دهد که مردم به قدر کافى افکار ما را درک کرده و مـتـوجـه آینده شده اند. همین حمایت ضمناً ثابت مى کند که این ملّت ـ که سعى کردند آن را از مذهب به وسیله وسوسه هاى مادى دور سازند ـ خوشوقت است که بار دیگر در راه آسمانى قدم نهد و روح واقعى خود را بازیابد.
مـا بـا حـیـف و مـیـل مـبارزه خواهیم کرد. ثروت هایى را که عده معدودى استفاده جو، ربوده اند، باز خـواهیم گرفت . شرایط زندگى افراد محروم را بهبود خواهیم بخشید و ملّت را در راه شرافت و فداکارى و به سوى ساختمان یک جامعه آزاد و نوین رهبرى خواهیم کرد.⁽¹⁴⁾
رژیـمـى کـه مـا مى خواهیم ، رژیم جمهورى اسلامى است و در اسلام آزادى به طور مطلق است مگر آنچه به حال ملّت و کشور ضرر داشته باشد و موجب مفسده اى باشد.⁽¹⁵⁾
3 ـ دمکراسى واقعى
اگـر چـنـانچه ما انشاءالله برسیم به اسلام ، برسیم به احکام اسلام ، بتوانیم قدرت داشته بـاشـیـم ، اسـلام را آن طـورى کـه هـسـت در خـارج پـیـاده بـکـنـیـم ، خـواهـیـد دیـد کـه هـیـچ یک از مـلل دنـیـا آن طورى که اسلام آزادى طلب است نیست . آن قدرى که اسلام درصدد این است که طبقه ضعیف را ملاحظه بکند و یک طبقه توحیدى درست بکند دیگران نیستند. آن دموکراسى که در اسلام است در سایر جاها نیست .⁽¹⁶⁾
4 ـ ارائه نقد و نظر
اسـلام دیـن مـسـتـنـد بـه برهان و متکى به منطق است و از آزادى بیان و قلم نمى هراسد و از طرح مـطـلب هـاى دیـگـر کـه انـحراف آن ها در محیط خود آن مکتب ها ثابت و در پیش ‍ دانشمندان خودشان شـکـسـت خـورده هـسـتـنـد، باکى ندارد. شما دانشجویان محترم نباید با پیروان مکتب هاى دیگر با خـشـونت و شدت رفتار [کنید] و درگیرى و هیاهو راه بیندازید که مى دانم نخواهید کرد و خود با آنان به بحث و گفتگو برخیزید و از دانشمندان اسلامى دعوت کنید با آنان در بحث بنشینند تا تـهـى بـودن دسـت آنـان ثـابـت شـود و اگر آنان با جنجال و هیاهو با شما مواجه شدند از آنان اعراض کنید و با خونسردى بگذرید که یکى از نقشه هاى آن ها آن است که شما را به درگیرى بـکشند و از آن استفاده ، استفاده هاى غیر مشروع کنند. ما با آزادى و منطق موافق ولى اگر توطئه و خـرابـکـارى بـاشـد، تـکـلیـف دیـگـرى داریـم و از خـداونـد متعال خواستارم که کار به آن جا نکشد.⁽¹⁷⁾
5 ـ اظهار عقیده
امـروز مـلت ایـران بدون گرایش به چپ و راست قیام نموده است و موفقیت هائى را به دست آورده اسـت که تمام خائنین داخلى و خارجى را به لرزه انداخته است و آنان در کمین اند تا هر آن ، چون گذشته شما را نابود گردانند، به همین جهت باید سعى کنید تا با اتحاد خویش جامعه اسلامى بوجود آورید، جامعه اسلامى که در آن همه آزادانه عقائد خود را ابراز دارند.⁽¹⁸⁾
6 ـ آزادى احزاب
سـؤ ال : آیـا فـکـر مـى کـنـیـد کـه گروه هاى چپ و مارکسیست که در ایران هستند، آزادانه فعالیت خواهند داشت ؟
جواب : اگر مضر به حال ملّت باشد جلوگیرى مى شود، اگر نباشد و فقط اظهار عقیده باشد مانعى ندارد.
سؤ ال : یعنى منظورتان این است که احزاب آزاد خواهند بود یا نه ؟
جواب : همه مردم آزادند، مگرحزبى که مخالف با مصلحت مملکت باشد.⁽¹⁹⁾
7 ـ اقلیتهاى مذهبى
همه اقلیت ها[ى ] مذهبى در اسلام محترم هستند و همه گونه آزادى براى انجام فرائض ‍ مذهبى خود دارند.⁽²⁰⁾
آزادى در پناه اسلام
1 ـ تعالیم انبیاء
هـمـه مـظـاهـر تـمـدن را انـبـیـا قـبـول دارنـد لکن مهار شده ، نه مطلق و رها. شهوات را جلویش را نـگـرفـتـنـد، جـلوى اطـلاقـش را گرفتند، جلو رهائى و آزادى را گرفتند... آن آزادى که شما مى گـوئیـد کـه حـل شـده هـمـان اسـت کـه حیوانات در صدر خلقت آزاد بودند. انبیا آمدند این آزادى را جلویش را بگیرند و الا اصلش را مخالف نیستند، دعوت هم به آن کرده اند. این دعوت به ازدواج ، اینقدر تعریف از ازدواج ، براى این که هم ازدواج بشود هم انحراف نباشد. از این شهوات مطلق ، از ایـن مـراکـز فـسـاد و فـحـشـا انـبـیـا جـلوگـیـرى مـى کـنـنـد، نـه از اصل شهوت .⁽²¹⁾
2 ـ حکومت قرآن
اسـاس آن بـود کـه مـى خـواسـتـنـد قرآن حکومت کند در این کشور. موانع را برداشتند که حکومت ، حکومت اسلامى باشد، نه این که همه مقصد این بود که فقط آزاد باشیم . همه مقصد این بود که مستقل باشیم ؟
ایـران مـى خـواسـت کـه مـثـل مـمـلکـت مـثـلاً سـوئد بـاشـد؟ آزاد هـسـتـنـد، مـسـتقل هم هستند. اما اگر از قرآن در آن خبرى نباشد، باز هم چنین مى خواهد؟! ایرانى ها این را مى خواستند که قرآن باشد یا نباشد؟ اسلام باشد یا نباشد؟ ما آزاد باشیم ، ما آن جهت حیوانى مان ، آن جهت حیوانى مان اشباع بشود کارى به معنویات دیگر ما نداریم !! ایران جوان هاى خودش را بـراى ایـن داد؟ یـا ایـران مـتـحـول شـده بـود بـه یـک مـلّت صـدر اسـلامـى ، یـک جـوان هـایـى مـثـل جـوان هـاى صـدر اسـلام کـه شـهـادت را بـراى خودشان فوز مى دانستند مى گفتند شهید هم بشویم سعادتمندیم . مساءله این بود و مساءله این هست .⁽²²⁾
قـشـرهـائى کـه به اسلام کار ندارند، گرچه به آزادى کار دارند، آزادى را مى خواهند اما آزادى به غیر اسلام ، ملّت ما توجه کنند که لااقل داخل این طور حزب ها نشوند.
شـمـا عـزیـزان خـودتان را براى اسلام دادید، حالا که عزیزها را دادید، به ضد اسلام بخواهید وارد بشوید، هدر مى دهید خون عزیزان خودتان را. توجه بکنید، این ها مى خواهند هدر بدهند خون شـمـا را. اجـتـمـاعـات ایـن ها بر ضد اسلام است . چند روز پیش ‍ اجتماع زیاد داشتند به بهانه و حرف هایشان بر ضد اسلام بود. با این ها همکارى نکنید. مسلمین با این ها همکارى نکنید. خودتان را از این ها دور نگه دارید. از این ها اجتناب کنید. این ها آزادى منهاى اسلام را مى خواهند این غیر از طریقه شماست ، شما اسلام را مى خواهید. ما اسلام را مى خواهیم که اسلام آزادى به ما بدهد، نه آزادى مـنـهـاى اسـلام . آن هـا استقلال منهاى قرآن را مى خواهند ما قرآن را مى خواهیم . ما اگر تمام آزادى ها را به ما بدهند، تمام استقلال ها را به ما بدهند و بخواهند قرآن را از ما بگیرند ما نمى خـواهـیـم . مـا بـیـزار هـسـتـیـم از آزادى مـنـهـاى قـرآن ، مـا بـیـزار هـسـتـیـم از استقلال منهاى اسلام .⁽²³⁾
3 ـ اجراى احکام اسلام
بـسـیارند رژیم آزادمنشانه ، رژیمى که استقلال هم دارد، آزادى هم مى دهد اما یک آزادى مى دهد که بر وفق اسلام نیست . احکام ، احکام اسلام نیست . رژیم ، رژیم اسلام نیست . عدالت اسلامى به آن طـورى کـه در اسـلام اسـت نـیـسـت ، مـا هـمچو چیزى را نمى خواستیم و نمى خواهیم . حالا که ما مى گوئیم جمهورى اسلامى ، معنایش این نیست که فقط ما راءى به جمهورى اسلامى دادیم دیگر به بـاقـى کـارهاى دیگر کار نداریم . جمهورى اسلامى معنایش این است که همه مردم راءى بدهند یا اکـثـریـت راءى بـدهـنـد بـه ایـن که جمهورى لکن احکام ، احکام اسلام ، جمهورى که در او قانونش قـانـون اسـلام باشد. اگر یک جمهورى باشد که قانونش قانون اسلام نباشد، این آن نیست که ملّت ما مى خواهند و راءى بر آن دادند.⁽²⁴⁾
4 ـ تحقق آرمانهاى اسلام
الا ن وقتى است که خداى تبارک و تعالى ما را امتحان مى کند. همین حالا، همین عصر ما الا ن بعد از این که انقلاب به پیروزى رسیده است تا حدودى ، الا ن وقتى است که ما در امتحان هستیم که حالا کـه مـا آزادى پـیـدا کردیم ، این آزادى را صرف چه مى کنیم . آزادى پیدا کردیم ، آزادى ، حالا من آزادم که هر کارى مى خواهم بکنم ؟! آزادم که به هر که مى خواهم اذیت بکنم ؟ آزادم که هر چه مى خـواهـم بنویسم ؟ ولو به ضد اسلام باشد، ولوو به ضد منافع مملکت باشد. این آزادى است ؟ ایـن را مـا مى خواستیم ؟ ما آزادى مى خواستیم یا آزادى در پناه اسلام ما مى خواستیم ؟ ما اسلام مى خـواستیم ، اسلام هم آزادى دارد اما آزادى بى بند و بارى نه ، آزادى غربى ما نمى خواهیم ، بى بـنـد و بارى است او. هر کس با هر که هر طورى مى خواهد، هر چه ، هر چه ، نیست اینطور. آزادى کـه مـا مـى خـواهـیـم ، آزادى در پـنـاه قـرآن مـا مـى خـواهـیـم . استقلال ما مى خواهیم ، آن استقلالى که اسلام به ما بدهد، آن که اسلام بیمه اش کند. تمام مقصد مـا اسـلام اسـت ، هـمه اسلام براى این که اسلام مبداء همه سعادت ها و همه قشرها را از ظلمات به نور مى رساند.⁽²⁵⁾
مـسـیـر ما اسلام و اسلام مى خواهیم . ما آزادى که اسلام در آن نباشد نمى خواهیم . ما استقلالى که اسلام در آن نباشد نمى خواهیم . ما اسلام مى خواهیم . آزادى که در پناه اسلام است ، استقلالى که در پـنـاه اسـلام اسـت مـا مى خواهیم . ما آزادى و استقلال بى اسلام به چه دردمان مى خورد؟ وقتى اسـلام نـباشد، وقتى پیغمبر اسلام مطرح نباشد، وقتى قرآن اسلام مطرح نباشد، هزار تا آزادى باشد. ممالک دیگر هم آزادى دارند، ما آن را نمى خواهیم .⁽²⁶⁾
من حجت را دارم تمام مى کنم بر ملت ایران . من مى بینم بدبختى هائى که از دست همین اشخاصى کـه فـریـاد آزادى مـى کـشـنـد بـراى ملت ایران ، من بدبختى را دارم مى بینم . بدبختى ملت ما آنـوقـتـى اسـت کـه ملت ما از قرآن جدا باشند، از احکام خدا جدا باشند، از امام زمان جدا باشند. ما آزادى در پـنـاه اسـلام مـى خـواهـیـم ، اسـتـقـلال در پناه اسلام مى خواهیم ، اساس مطلب اسلام است .⁽²⁷⁾
5 ـ مصداق آزادى در حکومت اسلامى
مـن حـالا بـراى شـمـا مثال مى زنم از این آزادى و دموکراسى یک چیزى که تاریخ مى گوید و آن قـضـیـه حـضـرت امـیـر سـلام الله عـلیـه اسـت کـه در وقـتـى رئیـس و خـلیـفـه رسول الله بود و دامنه این ریاست عملى اش و سیاستش از حجاز تا مصر و تمام تقریباً بسیارى از آسـیـا، یـک مـقدارى حتى اروپا داشت ، همین شخص که رئیس یک همچو مملکت وسیعى بود و داراى همچو قدرتى بود و قاضى را هم خود خلیفه رسول الله تعیین مى کرد، وقتى یک اختلافى بین آن رئیـس و یـک یـهـودى حـاصـل شد، قاضى دعوت کرد او را به این که بیاید جواب بدهد او هم رفـت در مـحضر قاضى نشست . قاضى خواست به او احترام بکند، گفت نه یک نفر قاضى باید احترام از هیچ کس نکند و ما على السواء باید باشیم و بعد هم که قاضى حکم برخلاف او کرد، او تصدیق و قبول کرد.
مـن مـیـل دا رم کـه شـمـا که اطلاع دارید از همه حکومت ها و از همه جاها یک نمونه این طورى هم شما نـشـان بـدهـیـد در تـمـام ایـن حـکـومـت هـایـى کـه در دنـیـا از اول دنیا تا حالا حکومت ها بودند و شما لابد مطلع هستید، شما هم یک نمونه اینطورى به ما نشان بدهید، که آن از این اولى است .⁽²⁸⁾
حدود آزادى
1 ـ رعایت قوانین اسلام
آقـایـانـى کـه اسـم از آزادى مـى آورنـد، چـه آقـایـانـى کـه داخل در مطبوعات هستند و چه قشرهاى دیگرى که فریادى از آزادى مى زنند، این ها آزادى را درست بیان نمى کنند یا نمى دانند.
در هـر مـمـلکـتـى آزادى در حـدود قـانـون اسـت ، در حدود قوانین آن مملکت است . مردم آزاد نیستند که قانون را بشکنند. معنى آزادى این نیست که هر کس برخلاف قوانین ، برخلاف قانون اساسى یک ملت ، برخلاف قوانین ملّت هم هر چه دلخواهش مى خواهد بگوید.
آزادى در حدود قوانین یک مملکت است . مملکت ایران مملکت اسلامى است و قوانین ایران قوانین اسلام است . در قانون اساسى زمان سابق هم این معنا که هر چه بر خلاف قانون اسلام باشد قانونى نـیـسـت و قـانـون بـایـد مـوافق با قوانین اسلام باشد، هست و هر قانونى که در ایران ، قانون اسـاسـى کـه در ایـران بخواهد قانونیت داشته باشد، نمى تواند قانونى باشد که برخلاف گفته پیغمبر اسلام ، برخلاف گفته قرآن باشد.
پـس آزادى کـه گـفته مى شود که مطبوعات آزادند، بیان آزاد است این ها معنایش این نیست که مردم آزادنـد کـه هـر کـارى مـى خـواهـند بکنند مثلاً آزادند دزدى بکنند، آزادند به فحشا بروند، آزادند مـراکـز فـحـشـا درسـت کنند. این آزادى ، آزادى غربى است ـ البته به استثناء دزدیش ـ این آزادى غـربـى اسـت که هر کس هر کارى دلش مى خواهد بکند ولو این که فحشا باشد، ولو این که یک کـارهـایـى بـاشد ناشایسته . این طور آزادى در ایران نمى تواند باشد، آزادى در حدود قانون باید باشد. قوانین اسلام را باید ملاحظه کرد، در چهارچوب قوانین اسلام ، در چهارچوب قانون اساسى ، بیان آزاد و بحث آزاد.⁽²⁹⁾
آزادى مـعـنـایـش این نیست که بنشینید برخلاف اسلام صحبت کنید. آزادى در حدود قانون است ، دین کشور ما اسلام است ، آزادى در حدود این است که به اسلام ضرر نخورد. قانون اساسى ما دین را اسلام مى داند.⁽³⁰⁾
آقـایـان مـى خـواسـتـنـد کـه بـعـد از انـقلاب هم خیلى با ملایمت رفتار کنند. آزاد کردند، مرزها را بـازگـذاشـتـنـد، آزاد کـردنـد همه را، قلم ها را آزاد کردند، گفتارها را آزاد کردند، احزاب را آزاد کـردنـد بـه خـیـال ایـن کـه ایـن هـا یـک مـردمـى هـسـتـنـد کـه لااقـل اگـر مـسلمان نیستند، آدم هستند، براى یک مملکتى که براى خود آن ها ملّت زحمت کشیده است ، لااقـل آن قـدر ادراک دارنـد کـه اگـر دوباره اوضاع برگردد، براى همه بد است لکن معلوم شد خـیـر، قـضـیـه ایـن حـرف هـا نـیـسـت و ایـن هـا عـمـال خـارجـى هـا هـسـتـنـد، حـالا یـا عـمـال آمـریـکـا هـستند یا عمال جاهاى دیگر هستند، حالا براى ملّت ماهیت این ها، ماهیت این نویسنده ها، ماهیت این احزاب ، ماهیت این الفاظ فریبنده بى معنا براى ملّت حالا روشن شد.
اسـلام اجـازه نـمى دهد که ما آزاد بگذاریم هرکس هر توطئه اى مى خواهد بکند. اگر ما الان دیگر انـقلابى رفتار کنیم ، نمى توانند بگویند که شما آزادى ندادید. ما آزادى دادیم ، سوء استفاده شـد و آزادى نـخـواهـیم دیگر داد. آزادى به آن معنا که این ها بخواهند خرابکارى بکنند، این آزادى نـخـواهـد داده شد. آزادى در حدودى که قوانین اقتضا کند، در حدودى که اسلام به ما اجازه مى دهد. اسـلام اجـازه نـمـى دهـد کـه ما آزاد بگذاریم که هر کس هر غلطى بخواهد بکند، هر توطئه اى مى خواهد بکند.⁽³¹⁾
این توهّم که حالا که جمهورى اسلامى شده است و هر کس خودش هر کارى مى خواهد بکند آزاد است ، ایـن درسـت نـیست . آزادى در حدود قانون است ، یعنى آن مقدارى که خداى تبارک و تعالى به ما آزادى داده اسـت در آن مقدار آزاد هستیم . آزاد نیستیم که فساد بکنیم . هیچ انسانى آزاد نیست که کار خـلاف عـفـت بـکـند. هیچ انسانى آزاد نیست که برادر خودش را اذیت بکند. این مقدار آزادى که خداى تـبـارک و تـعـالى بـه مـردم داده اسـت بیش از آن آزادى هایى است که دیگران داده اند آن ها آزادى غـیـرمنطقى داده اند و آزادى هایى که خدا داده است آزادى منطقى است ، همه چیزهائى را که آن ها داده انـد آزادى نـیـسـت ، آزادى بـایـد منطقى و طبق قانون باشد. بنابراین ما ـ از ـ آن چیزى را که مى خـواهـیم حکومت الله است ، مى خواهیم خدا و قرآن بر ما حکومت کند، ما هیچ حکومتى را جز حکومت الله نـمـى تـوانـیـم بـپـذیـریـم و هـیـچ دسـتگاهى را که بر خلاف قوانین اسلام باشد نمى توانیم بپذیریم و هیچ راءیى را که برخلاف راءى اسلام باشد، خواه راءى شخصى باشد و یا راءى گروهى و حزبى نمى توانیم بپذیریم . ما تابع اسلام هستیم .⁽³²⁾
2 ـ اجراى مقررات نظام اسلامى
آزادى براى این نیست که هر کسى هر کارى مى خواهد بکند، قاچاق فروشى بکند، گرانفروشى بکند، سرحدات را به هم بزند، نظام را به هم بزند، جهات مقررات ملى و دولتى و اسلامى را مـلاحـظـه نـکـنـد، مـعـناى آزادى این نیست . آزادى در حدود مقررات است ، مقررات را باید حفظ کرد و کـسـى حق ندارد به شما تعدى بکند، شما آزادید و کسى حق ندارد شما را محدود کند لکن مقررات را باید همه حفظ بکنیم ، من که در این جا هستم و شما که در سرحدات هستید، باید مقررات را حفظ بـکنیم باید نظامات را حفظ بکنیم ، باید جهاتى را که مقرر شده براى ما و شما هم حفظ بکنیم تا انشاءالله این کشور را به سامان برسانیم .⁽³³⁾
اگـر بـخواهند یک مملکتى محفوظ بماند باید ارتش روى دیسپلینى که دارد، محفوظ بماند، روى آن نـظـمـى که دارد روى نظم رفتار کند. اگر بخواهد به هم بریزد (حتى حالا من آزاد شده ام ، نـخـیـر زیـر بار کسى نمى روم ) نه ، این خلاف آن آزادى است که خدا مى خواهد. آزادى در حدود ضـوابـط است . (من آزادم حالا، من آزادم سیلى بزنم به ایشان ) نه آزاد نیستى . (من آزادم اطاعت از مثلاً، از فرماندارم نکنم ) نه این آزادى نیست .⁽³⁴⁾
3 ـ کارهاى صحیح و مشروع
شـمـاهـا آزادید در کارهاى صحیح ، در دانشگاه بروید و هر کارى را که صحیح است بکنید و همه مـلّت در ایـن زمـیـنـه هـا آزادنـد امـا اگـر بـخـواهـنـد کـارى خـلاف عـفـت بـکـنـنـد و یـا مـضـر بـه حـال مـلّت ، خـلاف مـلیـت بـکـنـنـد جـلوگـیـرى مـى شـود و ایـن دلیل بر مترقى بودن است .⁽³⁵⁾
سـؤ ال : در مـورد آزادى بـیـان و عقیده ، شما چه حدودى را در نظر دارید؟ آیا فکر مى کنید باید محدودیت هائى قائل شد یا نه ؟
جـواب : اگـر چـنـانچه مضر به حال ملّت نباشد، بیان همه چیز آزاد است . چیزهائى آزاد نیست که مضر به حال ملّت ما باشد.⁽³⁶⁾
4 ـ نفى فساد و فحشاء
در اسـلام تـمـام آثـار تـجـدد و تمدن مجاز است مگر آن هایى که فساد اخلاق بیاورند، فساد عفت بـیـاورنـد. اسـلام آن چـیـزهـایى را که مخالف با مصالح ملّت بوده است ، آن ها را نفى کرده ، آن هایى که موافق با مصالح ملت است ، آن ها را اثبات کرده است .⁽³⁷⁾
اسلام جلوى شهوات را مى گیرد، اسلام نمى گذارند که لخت بروند توى این دریاها شنا کنند، پـوسـتـشـان را مـى کـنـد بـا زن هـا لخـت بـرونـد آن جـا و بـعـد زن هـا لخـت بیاند توى شهرها، مـثـل کـارهـائى کـه در زمـان طـاغـوت مـى شد همچو کارى اگر بشود، پوستشان را مردم مى کنند، مـسـلمـانـنـد مـردم ، نـمـى گـذارنـد زن هـا و مـردهـا بـا هـم داخل هم بشوند و توى دریا بریزند و به جان هم بیفتند. تمدن این ها، این است . این ها از تمدن ایـن را مـى خـواهـند. این ها از آزادى این ها را مى خواهند، آزادى غربى مى خواهند و آن این است زن و مـرد با هم لخت بشوند و بروند توى دریا بروند توى ـ نمى دانم ـ جاهاى دیگر شنا کنند. این تـمـدنـى اسـت کـه آقـایـان مـى خـواهـنـد، ایـن تـمـدنـى اسـت کـه در رژیـم سـابـق تـحـمـیـل بـر مـمـلکت ما شد که بعد از این که مى رفتند زن و مرد در دریا، زن ها همانطور لخت و همانطور لخت مى آمدند توى شهر، مردم هم جراءت نمى کردند حرف بزنند. امروز اگر یک همچو چـیـزى بـشود این ها را ما خواهم تکلیفشان را معین کرد. تمدن هاى این ها این است و آزادى که آن ها مى خواهند همین است . اینجور آزادى . بروند قمار کنند و با هم لخت بشوند و با هم چه بشوند و این آزادى .
آزادى در حدود قانون است ، اسلام از فسادها جلو گرفته و همه آزادى ها را که مادون فساد باشد داده ، آنـى کـه جـلو گـرفـتـه فـسـادهـاسـت کـه جـلویش را گرفته است و ما تا زنده هستیم نمى گذاریم این آزادى هائى که آن ها مى خواهند تا آن اندازه اى که مى توانیم آن آزادى ها تحقق پیدا کند.⁽³⁸⁾
آزادى زن
1 ـ اسلام پایه گذار آزادى زن
دولت اسـلامـى قهقراگرا نیست و با همه مظاهر تمدن موافق است ، مگر آنچه که به آسایش ملّت لطـمـه وارد آورده و بـا عـفت عمومى ملّت منافات داشته باشد. اسلام با آزادى زن نه تنها موافق است ، بلکه خود پایه گذار آزادى زن در تمام ابعاد وجودى زن است .⁽³⁹⁾
2 ـ حضور در ارکان نظام اسلامى
سؤ ال : نقش زن در حکومت اسلامى آینده چیست ؟
جـواب : زنـان آزاد هـستند در بسیارى از امور شرکت کنند. آزادى به معناى واقعى ، نه آن طور که شاه مى خواست .⁽⁴⁰⁾
سـؤ ال : نـقـش زنـان در حکومت اسلامى چگونه خواهد بود؟ آیا مثلاً در امور کشور هم شرکت خواهند داشت براى مثال وکیل و وزیر خواهند شد؟ البته اگر استعداد و لیاقتى نشان دهند.