معرفی وبلاگ
با سلام
امیدوارم مطالب این وبلاگ مورد استفاده شما قرار گرفته باشد.
باآرزوی موفقیت برای تمامی انسانها
التماس دعا
(عکس متعلق شهید محمد علی شاهچراغی دانشجوی رشته فیزیک می باشد.)
صفحه ها
دسته
هستی برای ما
خدمات
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 684265
تعداد نوشته ها : 130
تعداد نظرات : 30
Rss
طراح قالب
موسسه تبیان
«بهار وصل» «ازدواج» حادثه شیرین و تحول به یادماندنی دوران جوانی است. در این‌رویداد، شکوفه‌های صفا، محبت و شیدایی می‌شکفد و حیاتی سبز و همراه بامسرّات معنوی و لذت‌های سالم آغاز می‌شود. آثار، موانع ، بایدها، نبایدهای‌ازدواج از محورهای مهم تصمیم‌گیری است. اهم این محورها را در پرتومکتب علی(ع) به نظاره می‌نشینیم. لبخند پیوندآدمی چنان آفریده شده است که به طور فطری و طبیعی سمت ازدواج وسامان دادن خانواده رهنمون می‌شود. شواهد نشان می‌دهد بیش از 90 درصدجمعیت جوامع گوناگون در خلال زندگی خود ازدواج می‌کنند. کسانی که تن‌به ازدواج نمی‌دهند و از این " سنّت الاهی" سرپیچی می‌کنند، نوعی خامی دروجودشان باقی می‌ماند و بسیاری از گونه‌های وجودی‌شان شکوفا نمی‌شود. به‌گفته استاد مطهری «یک پختگی هست که جز در پرتو ازدواج پیدا نمی‌شود»:ازدواج اولین مرحله خروج از خودِ طبیعی فردی و توسعه پیدا کردن‌شخصیت انسان است و کسانی که این دوران را نگذرانده‌اند تا آخر عمریک نوع "خامی" و "بچگی" در آن‌ها وجود داشته است.اسلام تجرد را زشت دانسته، جوانان را سمت تأهل فرا می‌خواند.خطرناک‌ترین پیامد تجرد فراهم آمدن بستر رخنه شیطان و وسوسه‌های اواست که به مختل شدن آرامش روانی و در بند ِ تمایلات قرار گرفتن انسان‌می‌انجامد. امام(ع) می‌فرماید:تزجوا، فان‌ّ رسول الله کثیرا ما کان یقول: من کان یحب ان یتبع سنتی‌فلیتزوج، فان من سنتی التزویج؛ ازدواج کنید؛ زیرا رسول خدا(ص)فراوان می‌فرمود: هر که دوست دارد از سنت من پیروی کند، به ازدواج‌روی آورد؛ زیرا ازدواج [بخشی] از سنت من است.آثار ازدواج‌پیوند دختران و پسران آثار فردی و اجتماعی و مادی و معنوی بسیار به‌ارمغان می‌آورد. امام علی(ع) بخشی از آثار ازدواج را چنین یادآور می‌شود: الف) کمال پاکی‌پاکیزگی جوان در گرو همسر گزینی است و پاکی دل در پرتو ازدواج‌تأمین می‌شود:من احب ان یلقی الله طاهرا مطهرا فلیلقه بزوجه؛ هر کس که دوست داردپاک و پاکیزه با خداوند ملاقات کند، باید همراه با همسر و همدم خودبه دیدار محبوب برود.در سخنان معصومان:، از گشوده شدن درهای رحمت آسمانی و وزش‌نسیم احسان و فیض الاهی، به هنگام ازدواج خبر داده شده است. بی‌تردیدکامل شدن دین فرد را نیز می‌توان جلوه‌ای از لطف خدا دانست:لم یکن احد من اصحاب الرسول یتزوج الا قال رسول الله کمل دینه؛ هیچ‌یک از یاران رسول خدا(ص) ازدواج نمی‌کرد؛ مگر این که پیامبر اکرم‌درباره‌اش می‌فرمود: دینش کامل شد. ب) عشق و یاری‌عشق، مصاحبت و دستیابی به انتظارات سه دلیل مهم ازدواج شمرده شده‌است. روان شناسان در تعریف این سه مقوله چنین گفته‌اند:عشق، مجموعه‌ای از احساسات عاطفی مثبت به طرف مقابل است. از نظرماهیت، توجه، مراقبت، صمیمیت و نزدیکی، انگیختگی و رابطه حسنه اجرای‌گونه گون این احساسات به شمار می‌آید.مصاحبت، میل شدید به گفت گو و همنشینی آمیخته با همدلی است که‌زندگی زناشویی به آن نیاز خاص دارد. تبادل تجربه، شناخت و پذیرش وتفاهم در پرتو مصاحبت پدید می‌آید.انتظارات، همان علاقه به تأمین نیازهای خود و طرف مقابل است که درپرتو آن دو طرف از مواهب عمومی زندگی بهره‌مند می‌شوند. قرآن کریم‌آرامش و روان را که برآیند پیوند ازدواج است، چنین توصیف می‌کند:وَ مِن ءَایتِه‌ِ أن‌ْ خَلَق‌َ لَکُم مِّن أَنفُسِکُم أَزْوَجاً لِّتَسْکُنُو´ا اءلَیْهَا وَ جَعَل‌َ بَیْنَکُم مَّوَدَّه‌ً وَرَحْمَه‌ً اءن‌َّ فِی ذَلِک‌َ لایَت‌ٍلِّقَوْم‌ٍ یَتَفَکَّرُون‌َ؛ از نشانه‌های او این که از ]نوع[خودتان همسرانی برای شما آفرید تا بدان‌ها آرام گیرید؛ و میانتان‌دوستی و رحمت نهاد. آری، در این ]نعمت[ برای مردمی که‌می‌اندیشند قطعا نشانه هایی است.زیباترین و کامل‌ترین کانونی که می‌توان آن را الگوی زندگی ازدواج‌کردگان به شمار آورد، زندگی مشترک امام علی(ع) و حضرت زهرا(س)است. امام به همسرش چنین می‌فرماید:کُنّا کزوج حَمامه‌ٍ فی أیکِه‌ٍمُتَمَتِّعین‌ِ بصحَّه‌ٍ و شباب؛ من و تو همانند دوکبوتر در یک آشیانه، بودیم از سلامتی و نشاط جوانی بهره می‌بردیم. ج) ارضای احساس جنسی‌ازدواج را می‌توان وسیله کامجویی و ارضای نیازهای جنسی جوان‌دانست. تمایل جنسی از نیرومندترین غرایز انسان است. این نیرو که از آغازتولد به صورت نهفته در وجود آدمی به ودیعه نهاده شده است، با شروع‌دوران نوجوانی، آرام آرام بیدار می‌شود و رفته رفته تمام وجود نوجوان راتحت تاثیر قرار می‌دهد. نوجوان خود را در چنگال نیرومند این غریزه بی‌دفاع و ناتوان می‌یابد و آن را از اراده و اقتدار شخصی خویش بیرون احساس‌می‌کند. به همین دلیل، بیداری این غریزه مشکلاتی به ارمغان می‌آورد.غریزه جنسی، مانند تشنگی و گرسنگی و دیگر نیازها، وجود آدمی را درجهت ارضا به فعالیت وا می‌دارد و سمت حصول نتیجه پیش می‌برد. شیوه‌های‌ارضای این غریزه مختلف است. برخی از آن‌ها مانند ازدواج با طبیعت انسانی‌سازگاری دارد؛ پاره‌ای دیگر با طبیعت بشر ناسازگار است و انحراف جنسی‌خوانده می‌شود. کامجویی از خود (خود ارضایی) و همجنس گرایی نمونه‌ای‌از این انحرافات شمرده می‌شود. تکیه بر نظام اخلاقی و معنوی، خویشتن‌داری و کنترل تظاهرات حیات جنسی از اصول مهم فرهنگ اسلامی است. ازاین رو ازدواج و بهره جستن از این لذت در اوان جوانی بهترین و مهمترین‌تصمیم شمرده می‌شود. تسهیل و تسریع ازدواج جوانان در شمار وظایف‌والدین جای دارد:از حقوقی که فرزند به پدر خود دارد، یکی این است که وقتی فرزندبالغ شد، وسایل ازدواجش را فراهم کند.حضرت علی(ع) فراهم آوردن زمینه ازدواج جوانان را از بهترین کارهامی‌داند و می‌فرماید:افضل الشفاعات ان یشفع بین اثنین فی نکاح حتی یجمع شملها؛ بهترین‌وساطت‌ها این است که میان دو تن در امر ازدواج وساطت شود تا سرو سامان یابند. د) بقای نسل‌پدید آمدن فرزند، رهاورد پیوند دختر و پسر است. علی(ع)، به نقل ازرسول خدا(ص)، فرزند نیک را «گل» می‌خواند:الولد الصالح ریحانه من ریحان الجنّه؛ فرزند صالح گلی از گل‌های بهشت‌است. دغدغه‌های جوان‌گزینش همسر و انس با وی آرزوی هر جوانی است؛ آرزویی که روز به‌روز مشکلات و موانعش فزونی می‌یابد. در یک نظر سنجی که در سال 1379در یکی از دانشگاه‌های جنوب کشور به انجام رسید، گروهی از جوانان‌امورزیر را سبب تأخیر ازدواج، خواندند:ـ کمبود امکانات مالی و گرانی 5/78 %
ـ عدم زمینه‌های مناسب آشنایی بین جوانان 5/46 %
ـ مشکلات تحصیلی 5/54 %
ـ سنگین بودن شرایط خانواده همسر و مهریه‌های سنگین 5/37 %
ـ وجود آداب و سنت‌های غلط خانوادگی 21 %
ـ بلند پروازی جوانان 5/34 %
در یک نظر سنجی دیگر که در محیطی آموزشی صورت گرفت، جوانان‌موانع و مشکلات جاری را چنین برشمرده‌اند:ـ نیافتن همسر مناسب 8/33 %
ـ وضعیت تحصیلی 4/32 %
ـ علل مادی 1/22 %
از نظر دانشجویان پسر و دختر دو دانشگاه شهر تهران، مشکلات و موانع‌ازدواج عبارت است از: اقتصاد، مسکن، عدم امکان آشنایی قبل از ازدواج،باورهای غلط خانواده‌ها، تصمیم‌گیری، ملاک‌های غلط جامعه در انتخاب‌همسر، نداشتن شغل مناسب، سختگیری‌های والدین.با توجه به نظر سنجی‌ها، مشکل تحصیلی و اقتصادی دغدغه جدی جوانان‌است. وضعیت تحصیلی، یک نگرانی واقعی نیست؛ زیرا ازدواج نه تنها باتحصیل منافاتی ندارد، بلکه با فراهم آوردن فضای آرام ذهنی، شوِ و انگیزه‌تحصیل را افزون می‌سازد. البته می‌توان دوران تحصیل را با عقد شرعی‌سپری کرد.فراوانی مهر نیز از نگرانی‌های جوانان است. بی تردید تعادل مهر می‌تواندبه افزایش ازدواج بینجامد. حضرت علی(ع)، ضمن اشاره به این نکته که هیچ‌پیوندی بدون مهریه صورت نمی‌گیرد، بر خودداری از فزون خواهی درمهریه تأکید می‌ورزد:لاتغالوا فی مهور النساء فتکون عداوه؛ در مهریه‌های زنان زیاده روی‌نکنید؛ زیرا دشمنی و کدورت در پی خواهد داشت.تاریخ نگاران داستان ازدواج امام علی(ع) و مهریه ناچیز حضرت‌زهرا(س) را چنین ذکر کرده‌اند: حضرت علی(ع) خدمت رسول اکرم(ص)شتافت و از حضرت فاطمه(س) خواستگاری کرد. پیامبر خدا خوشحال شد.برخاست، به اتاق دخترش زهرا(س) رفت و نظر آن حضرت را جویا گشت.سکوت فاطمه نشان رضایت او بود. آنگاه نزد علی(ع) بازگشت و فرمود: برای‌مهریه چیزی داری؟علی(ع) پاسخ داد: یا رسول الله، تمام زندگی‌ام یک شمشیر، یک زره ویک شتر است.حضرت فرمود: شمشیر و شتر را نگهدار، زره‌ات را مهر قرار دادم. گشایش کارنداشتن اندوخته کافی و عدم تمکن مالی، از نگرانی های فراگیر پسران‌جوان است. آنان شیفته ازدواجند و در آرزوی همدم به سر می‌برند؛ ولی‌مشکل اقتصادی را سدّ بزرگ دستیابی به آرزوها می‌دانند. این دیدگاه جوانان‌درست می‌نماید؛ ولی نباید اجازه داد بهترین فرصت حیات بازیچه دست‌مشکلات گردد. باید تصمیم‌گیری با حداقل‌ها انجام گیرد. بلند پروازی و درانتظار آینده بودن سبب از دست رفتن «بهار وصل» می‌گردد. افزون بر این،دقت در آموزه‌های پیشوایان دین به گشایش فضایی نوین در تصمیم‌گیری‌هامی‌انجامد. آن پاکان روزی را در گروِ ازدواج می‌دانند:اتخذوا الاهل، فانه ارزِ لکم؛ خانواده تشکیل دهید که برای شما روزی‌آورتر است.تزوجوا النساء، فانهن یاتین بالمال؛ با زنان ازدواج کنید. آنان ثروت وروزی می‌آورند.همراه ساختن «تلاش» و «توکل» کلید این تصمیم بزرگ است. گشایش کاروعده‌ای الاهی است که بسیاری آن را تجربه کرده‌اند. خداوند جوانان را نیز به‌تجربه آن فرا می‌خواند:وَ أَنکِحُواْ الایَمَی مِنکُم وَ الصَّلِحِین‌َ مِن‌ْ عِبَادِکُم‌ْ وَ اءمَا´ئِکُم اءن یَکُونُوا فُقَرَا´ءَیُغْنِهِم‌ُ اللهُ مِن‌ْ فَضْلِه‌ِ وَ اللهُ وَاسِع‌ٌ عَلِیم‌ٌ؛بی‌همسران خود را همسر دهید.اگر تنگدستند، خداوند آنان را از فضل خویش بی‌نیاز خواهد کرد؛ وخدا گشایشگر دانا است. ملاک‌های انتخاب‌ازدواج از مهم‌ترین تصمیم‌های زندگی به شمار می‌آید. شتابزدگی و بدون‌تحقیق و بررسی در این مسیر گام برداشتن نکوهیده است. چنان که شتاب درکردار نیک پسندیده است، دقت نیز ضرورت دارد؛ زیرا دقت در امور موفقیت راتضمین می‌کند و از مشکلات می‌کاهد. روان شناسان معتقدند هر اندازه زن و مردقبل از ازدواج اطلاعات صحیح‌تر و دقیق‌تر درباره یکدیگر داشته باشند، بهترمی‌توانند موفقیت یا شکست زناشویی خود را پیش‌بینی کنند. سفارش‌های‌امیرمؤمنان(ع) پیرامون ملاک‌های انتخاب به دو دسته تقسیم می‌شود: الف) ویژگی‌های فردی‌ویژگی‌های فردی پسر و دختر مناسب برای ازدواج، چنین است: 1. دینداری‌در انتخاب همسر، ایمان نخستین ملاک به شمار می‌آید؛ زیرا انسان باایمان، به علت ارتباط قلبی با خدا و برخورداری از نیروی کنترل کننده‌درونی، فردی قابل اعتماد است و به پیمان هایش عمل می‌کند. تجربه نشان‌داده است کسانی که ایمان ندارند پس از تشکیل زندگی مشترک، به دلیل‌نداشتن ارزش‌های ثابت معنوی، با وزش نخستین باد ناموافق پیوند می‌گسلند.پیامبر اکرم(ص) یارانش را چنین سفارش می‌کرد:علیک بذوات الدین؛ بر تو باد که همسر دیندار انتخاب کنی.
اذا اتاکم من ترضون دینه و امانته فزوجوه؛ هرگاه کسی برای خواستگاری‌نزدتان شتافت که از دین و امانتش مطمئن و راضی بودید، وی را به‌ازدواج درآورید. 2. رشد اخلاقی‌اخلاق نیک بهترین سرمایه و شاخص‌ترین شرط ازدواج است. حضرت علی(ع)یارانش را از ازدواج با آنان که اخلاق پریشان و ناشایست دارند، نهی فرمود. 3. رشد عقلی‌عاقل کسی است که کارها را در موقعیت مناسب انجام دهد و درست ونادرست را بشناسد. محرومان از رشد عقلی، حتی اگر اندیشه خدمت در سرپرورانند، به دلیل درک ناقص خویش زیان می‌رسانند. بدین سبب،معصومان: ما را از ازدواج با ابلهان بازداشته‌اند.حضرت علی(ع) می‌فرماید:ایاکم و التزویج الحمقاء، فان صحبتها بلاء و ولدها ضیاع؛ از ازدواج بااحمق بپرهیزید؛ زیرا زندگی با او بلا است و فرزندش تباه می‌شود. 4. رشد عاطفی‌توانایی کنترل احساسات منفی و مثبت و بروز نفرت و خشم و عشق وشادی در محدوده مورد قبول جامعه، رشد عاطفی خوانده می‌شود. زن و مردباید از توان داد و ستد عاطفی برخوردار باشند.حضرت علی(ع) همسرهمراه و همدل را مایه انس و پایبندی به خانواده می‌داندو زن موافق را یکی‌از دو آسایش می‌شمارد. امام جوانان را چنین اندرز می‌داد: از خداوندهمسری مهربان، شیفته و سپاسگزار درخواست کنید؛ همسری که اگر به اوبدی کردید، از شما درگذرد و اگر بر او وارد شوید، شادتان سازد. ب) همتایی و همانندی‌تناسب، همانندی، همتایی و هماهنگی (کفو بودن) از ملاک‌های بنیادین‌ازدواج است. هر اندازه دختر و پسر از نظر ویژگی‌های گوناگون نزدیک‌ترباشند، پیوند ازدواج آن‌ها استوارتر و عمیق‌تر خواهد بود. امام علی(ع) ازپیامبر اکرم(ص) چنین روایت کرده است:انکحوا الاکفاء؛ با همتایان خود ازدواج کنید.ویژگی همانندی، در ابعاد گوناگون اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی،خانوادگی، اقتصادی، تحصیل و حتی سن قابل بررسی است: 1. ایمان‌پای‌بندی به دین و ارزش‌های دینی از عوامل خوشبختی به شمار می‌آید.همانندی در ایمان، همسران را به انجام دادن کردار نیک و دوری از اعمال‌خلاف اخلاق وا می‌دارد. حضرت علی(ع) به جوانان چنین سفارش می‌کند:از خدا همسری بخواهید که اگر یاد پروردگار کردید، یاری و همراهی‌تان‌کند؛ و چنانچه در سایه غفلت خدای را از یاد بردید، یادتان آورد. 2. اصالت خانوادگی‌این ویژگی، از اساسی‌ترین ملاک‌های ازدواج است. شناخت خصوصیات‌و وضعیت تربیتی ـ فرهنگی خانواده همسر آینده، در ایجاد تفاهم در زندگی‌زناشویی نقش محوری ایفا می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد تفاوت‌های بارزفرهنگی، تربیتی و اخلاقی در خانواده‌های زن و شوهر از مهم‌ترین عوامل‌طلاق در ایران است. شخصیت اخلاقی و معنوی کسانی که در خانواده‌های‌نجیب و سالم بار آمده‌اند، عمق و اصالت بیش‌تر دارد. پیامبر(ص) از ازدواج باگیاه رسته در زباله‌ها نهی فرمود و این گروه را چنین شناساند: زن زیبایی که درخانواده زشت رشد کرده است.البته همتایی در سن، تحصیلات، زیبایی، محیط و فرهنگ و وضعیت‌اقتصادی و اجتماعی نیز شایسته دقت است.
ـ عدم زمینه‌های مناسب آشنایی بین جوانان 5/46 %
ـ مشکلات تحصیلی 5/54 %
ـ سنگین بودن شرایط خانواده همسر و مهریه‌های سنگین 5/37 %
ـ وجود آداب و سنت‌های غلط خانوادگی 21 %
ـ بلند پروازی جوانان 5/34 %
در یک نظر سنجی دیگر که در محیطی آموزشی صورت گرفت، جوانان‌موانع و مشکلات جاری را چنین برشمرده‌اند:ـ نیافتن همسر مناسب 8/33 %
ـ وضعیت تحصیلی 4/32 %
ـ علل مادی 1/22 %
از نظر دانشجویان پسر و دختر دو دانشگاه شهر تهران، مشکلات و موانع‌ازدواج عبارت است از: اقتصاد، مسکن، عدم امکان آشنایی قبل از ازدواج،باورهای غلط خانواده‌ها، تصمیم‌گیری، ملاک‌های غلط جامعه در انتخاب‌همسر، نداشتن شغل مناسب، سختگیری‌های والدین.با توجه به نظر سنجی‌ها، مشکل تحصیلی و اقتصادی دغدغه جدی جوانان‌است. وضعیت تحصیلی، یک نگرانی واقعی نیست؛ زیرا ازدواج نه تنها باتحصیل منافاتی ندارد، بلکه با فراهم آوردن فضای آرام ذهنی، شوِ و انگیزه‌تحصیل را افزون می‌سازد. البته می‌توان دوران تحصیل را با عقد شرعی‌سپری کرد.فراوانی مهر نیز از نگرانی‌های جوانان است. بی تردید تعادل مهر می‌تواندبه افزایش ازدواج بینجامد. حضرت علی(ع)، ضمن اشاره به این نکته که هیچ‌پیوندی بدون مهریه صورت نمی‌گیرد، بر خودداری از فزون خواهی درمهریه تأکید می‌ورزد:لاتغالوا فی مهور النساء فتکون عداوه؛ در مهریه‌های زنان زیاده روی‌نکنید؛ زیرا دشمنی و کدورت در پی خواهد داشت.تاریخ نگاران داستان ازدواج امام علی(ع) و مهریه ناچیز حضرت‌زهرا(س) را چنین ذکر کرده‌اند: حضرت علی(ع) خدمت رسول اکرم(ص)شتافت و از حضرت فاطمه(س) خواستگاری کرد. پیامبر خدا خوشحال شد.برخاست، به اتاق دخترش زهرا(س) رفت و نظر آن حضرت را جویا گشت.سکوت فاطمه نشان رضایت او بود. آنگاه نزد علی(ع) بازگشت و فرمود: برای‌مهریه چیزی داری؟علی(ع) پاسخ داد: یا رسول الله، تمام زندگی‌ام یک شمشیر، یک زره ویک شتر است.حضرت فرمود: شمشیر و شتر را نگهدار، زره‌ات را مهر قرار دادم. گشایش کارنداشتن اندوخته کافی و عدم تمکن مالی، از نگرانی های فراگیر پسران‌جوان است. آنان شیفته ازدواجند و در آرزوی همدم به سر می‌برند؛ ولی‌مشکل اقتصادی را سدّ بزرگ دستیابی به آرزوها می‌دانند. این دیدگاه جوانان‌درست می‌نماید؛ ولی نباید اجازه داد بهترین فرصت حیات بازیچه دست‌مشکلات گردد. باید تصمیم‌گیری با حداقل‌ها انجام گیرد. بلند پروازی و درانتظار آینده بودن سبب از دست رفتن «بهار وصل» می‌گردد. افزون بر این،دقت در آموزه‌های پیشوایان دین به گشایش فضایی نوین در تصمیم‌گیری‌هامی‌انجامد. آن پاکان روزی را در گروِ ازدواج می‌دانند:اتخذوا الاهل، فانه ارزِ لکم؛ خانواده تشکیل دهید که برای شما روزی‌آورتر است.تزوجوا النساء، فانهن یاتین بالمال؛ با زنان ازدواج کنید. آنان ثروت وروزی می‌آورند.همراه ساختن «تلاش» و «توکل» کلید این تصمیم بزرگ است. گشایش کاروعده‌ای الاهی است که بسیاری آن را تجربه کرده‌اند. خداوند جوانان را نیز به‌تجربه آن فرا می‌خواند:وَ أَنکِحُواْ الایَمَی مِنکُم وَ الصَّلِحِین‌َ مِن‌ْ عِبَادِکُم‌ْ وَ اءمَا´ئِکُم اءن یَکُونُوا فُقَرَا´ءَیُغْنِهِم‌ُ اللهُ مِن‌ْ فَضْلِه‌ِ وَ اللهُ وَاسِع‌ٌ عَلِیم‌ٌ؛بی‌همسران خود را همسر دهید.اگر تنگدستند، خداوند آنان را از فضل خویش بی‌نیاز خواهد کرد؛ وخدا گشایشگر دانا است. ملاک‌های انتخاب‌ازدواج از مهم‌ترین تصمیم‌های زندگی به شمار می‌آید. شتابزدگی و بدون‌تحقیق و بررسی در این مسیر گام برداشتن نکوهیده است. چنان که شتاب درکردار نیک پسندیده است، دقت نیز ضرورت دارد؛ زیرا دقت در امور موفقیت راتضمین می‌کند و از مشکلات می‌کاهد. روان شناسان معتقدند هر اندازه زن و مردقبل از ازدواج اطلاعات صحیح‌تر و دقیق‌تر درباره یکدیگر داشته باشند، بهترمی‌توانند موفقیت یا شکست زناشویی خود را پیش‌بینی کنند. سفارش‌های‌امیرمؤمنان(ع) پیرامون ملاک‌های انتخاب به دو دسته تقسیم می‌شود: الف) ویژگی‌های فردی‌ویژگی‌های فردی پسر و دختر مناسب برای ازدواج، چنین است: 1. دینداری‌در انتخاب همسر، ایمان نخستین ملاک به شمار می‌آید؛ زیرا انسان باایمان، به علت ارتباط قلبی با خدا و برخورداری از نیروی کنترل کننده‌درونی، فردی قابل اعتماد است و به پیمان هایش عمل می‌کند. تجربه نشان‌داده است کسانی که ایمان ندارند پس از تشکیل زندگی مشترک، به دلیل‌نداشتن ارزش‌های ثابت معنوی، با وزش نخستین باد ناموافق پیوند می‌گسلند.پیامبر اکرم(ص) یارانش را چنین سفارش می‌کرد:علیک بذوات الدین؛ بر تو باد که همسر دیندار انتخاب کنی.
اذا اتاکم من ترضون دینه و امانته فزوجوه؛ هرگاه کسی برای خواستگاری‌نزدتان شتافت که از دین و امانتش مطمئن و راضی بودید، وی را به‌ازدواج درآورید. 2. رشد اخلاقی‌اخلاق نیک بهترین سرمایه و شاخص‌ترین شرط ازدواج است. حضرت علی(ع)یارانش را از ازدواج با آنان که اخلاق پریشان و ناشایست دارند، نهی فرمود. 3. رشد عقلی‌عاقل کسی است که کارها را در موقعیت مناسب انجام دهد و درست ونادرست را بشناسد. محرومان از رشد عقلی، حتی اگر اندیشه خدمت در سرپرورانند، به دلیل درک ناقص خویش زیان می‌رسانند. بدین سبب،معصومان: ما را از ازدواج با ابلهان بازداشته‌اند.حضرت علی(ع) می‌فرماید:ایاکم و التزویج الحمقاء، فان صحبتها بلاء و ولدها ضیاع؛ از ازدواج بااحمق بپرهیزید؛ زیرا زندگی با او بلا است و فرزندش تباه می‌شود. 4. رشد عاطفی‌توانایی کنترل احساسات منفی و مثبت و بروز نفرت و خشم و عشق وشادی در محدوده مورد قبول جامعه، رشد عاطفی خوانده می‌شود. زن و مردباید از توان داد و ستد عاطفی برخوردار باشند.حضرت علی(ع) همسرهمراه و همدل را مایه انس و پایبندی به خانواده می‌داندو زن موافق را یکی‌از دو آسایش می‌شمارد. امام جوانان را چنین اندرز می‌داد: از خداوندهمسری مهربان، شیفته و سپاسگزار درخواست کنید؛ همسری که اگر به اوبدی کردید، از شما درگذرد و اگر بر او وارد شوید، شادتان سازد. ب) همتایی و همانندی‌تناسب، همانندی، همتایی و هماهنگی (کفو بودن) از ملاک‌های بنیادین‌ازدواج است. هر اندازه دختر و پسر از نظر ویژگی‌های گوناگون نزدیک‌ترباشند، پیوند ازدواج آن‌ها استوارتر و عمیق‌تر خواهد بود. امام علی(ع) ازپیامبر اکرم(ص) چنین روایت کرده است:انکحوا الاکفاء؛ با همتایان خود ازدواج کنید.ویژگی همانندی، در ابعاد گوناگون اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی،خانوادگی، اقتصادی، تحصیل و حتی سن قابل بررسی است: 1. ایمان‌پای‌بندی به دین و ارزش‌های دینی از عوامل خوشبختی به شمار می‌آید.همانندی در ایمان، همسران را به انجام دادن کردار نیک و دوری از اعمال‌خلاف اخلاق وا می‌دارد. حضرت علی(ع) به جوانان چنین سفارش می‌کند:از خدا همسری بخواهید که اگر یاد پروردگار کردید، یاری و همراهی‌تان‌کند؛ و چنانچه در سایه غفلت خدای را از یاد بردید، یادتان آورد. 2. اصالت خانوادگی‌این ویژگی، از اساسی‌ترین ملاک‌های ازدواج است. شناخت خصوصیات‌و وضعیت تربیتی ـ فرهنگی خانواده همسر آینده، در ایجاد تفاهم در زندگی‌زناشویی نقش محوری ایفا می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد تفاوت‌های بارزفرهنگی، تربیتی و اخلاقی در خانواده‌های زن و شوهر از مهم‌ترین عوامل‌طلاق در ایران است. شخصیت اخلاقی و معنوی کسانی که در خانواده‌های‌نجیب و سالم بار آمده‌اند، عمق و اصالت بیش‌تر دارد. پیامبر(ص) از ازدواج باگیاه رسته در زباله‌ها نهی فرمود و این گروه را چنین شناساند: زن زیبایی که درخانواده زشت رشد کرده است.البته همتایی در سن، تحصیلات، زیبایی، محیط و فرهنگ و وضعیت‌اقتصادی و اجتماعی نیز شایسته دقت است.